Bycie w związku zwykle kojarzy się z poczuciem bezpieczeństwa, które daje druga osoba, a także z chwilami pełnymi miłości i wyjątkowymi momentami. Niestety zdarza się, że relacja stworzona z partnerem/partnerką dostarcza więcej cierpienia i przykrości aniżeli radości i miłych wspomnień. Często w taki sposób objawiają się relacje tworzone z osobą narcystyczną. O tym jak budować zdrowe i trwałe relacje przeczytasz w artykule „Jak budować zdrowe i trwałe relacje?„

Kim jest osoba narcystyczna?
Najprostsze wyjaśnienie pojęcia narcyz to miłość własna. Jest to zaburzenie osobowości, które związane jest z poczuciem własnej wyjątkowości przy jednoczesnym braku empatii i zrozumienia dla innych. Oprócz tego, osoby narcystyczne cechuje wyolbrzymione poczucie własnej wartości, przekonanie, że powinni obcować jedynie z innymi, wyjątkowymi jednostkami, oczekiwanie specjalnego traktowania oraz przywilejów ze strony innych lub arogancja. Często posługują się manipulacją i wykorzystują inne osoby do zaspokajania własnych celów i potrzeb. Narcyzi oczekują podziwu, towarzyszy im stała potrzeba kontroli nad partnerem/partnerką i nierzadko odczuwają zazdrość lub zawiść wobec innych osób. Narcyzm może być jawny lub ukryty. Pierwszy z nich cechuje widoczne poczucie wyższości i wyjątkowości, natomiast narcyzm ukryty wypiera to poczucie i charakteryzuje się raczej niestabilnym poczuciem tożsamości. Jednostki będące ukrytymi narcyzami niekiedy sprawiają wrażenie osoby nieśmiałej, wrażliwej i niepewnej, jednak wiedzą, w jaki sposób się zachować, aby skierować na siebie uwagę innych, a tym samym zaspokoić swoje narcystyczne potrzeby. Narcyz ukryty może popadać w stany depresyjne, a jego nastrój ulega częstym zmianom. Jest szczególnie wrażliwy na lekceważenie jego osoby.

Jak przebiega związek z narcyzem?
Ekstrawersja, pewność siebie i nienaganny wygląd mogą wydawać się atrakcyjne, dlatego narcyzi często wydają się być idealnym partnerami. Początki związku mijają przeważnie w bardzo miłej i romantycznej atmosferze. Narcyz zabiega o względy, troszczy się i sprawia, że partner/ka czuje się wyjątkowo. Jest niezwykle szczery i mówi o swoich sekretach, jednak
ma to głównie na celu poznanie sekretów drugiej osoby, które później będzie mógł wykorzystać do osiągnięcia własnych celów. Narcyz buduje silną więź pomiędzy sobą, a partnerem/ką. Taki przyjemny czas nazywany jest miesiącem miodowym. Ciężko wtedy zauważyć jakiekolwiek sygnały, że związek z taką osobą może być toksyczny. Narcyz sprawia, że druga osoba czuje się od niego uzależniona i przysłowiowo “traci głowę”. Po takim okresie następuje najczęściej etap dewaluacji, czyli poniżania, krytykowania i umniejszania. To właśnie podczas tego okresu, narcyz wykorzystuje zdobytą wiedzę na temat tajemnic i słabości swojego partnera/ki, obniża jego/jej poczucie własnej wartości, a także sprawia, że druga osoba nie wierzy, że poradzi sobie w pojedynkę. Sporadycznie pojawiają się jednak dobre momenty, które podtrzymują nadzieję na lepsze jutro i chronią przed zakończeniem toksycznej relacji. Fazy pojawiają się cyklicznie, dlatego przy każdej próbie zerwania relacji z osobą narcystyczną, zaczyna się etap miesiąca miodowego, który skutecznie łagodzi konflikty. Odrzucenie to jedna z tych rzeczy, której narcyz boi się najbardziej, Nie chodzi tutaj jednak o samotność czy brak bliskości, a jedynie o cierpienie jego ego. Nie rozumie, dlaczego ktoś mógł odrzucić osobę tak doskonałą. Dla zaburzonej osoby bardzo ważna jest opinia otoczenia, dlatego po rozstaniu może dopuszczać się manipulacji tak, aby być postrzeganym jako osoba porzucająca, a nie porzucona. Próby powrotu do partnera/ki niekoniecznie będą świadczyć o tęsknocie i uczuciu, a raczej o chęci połechtania swojego ego – gdy uda się nakłonić partnera/kę do powrotu, będzie to w oczach narcyza swego rodzaju wygrana i osiągnięty cel. Związek z narcyzem może być wyjątkowo trudny i stawiający wiele emocjonalnych wyzwań przed partnerem. W relacji obecna jest przemoc psychiczna, manipulacje, oszustwa, granie na uczuciach czy krzywdzące postępowania. Narcyz dba wyłącznie o siebie i swój dobrostan, nie zważając na samopoczucie innych osób, dlatego objawy emocjonalne u kogoś, kto jest lub był w relacji z osobą narcystyczną, są podobne do tych, które występują w zespole stresu pourazowego. Jednym z trudnych aspektów związku z narcyzem jest brak symetrii i wzajemności. Narcyzi czerpią korzyści ze związku, najczęściej w formie potrzeby ciągłego podnoszenia swojej samooceny dzięki innym. Takie zachowanie może budzić w drugiej osobie poczucie wykorzystania. Brak empatii, do której osoby narcystyczne nie są zdolni, może sprawić, że partner/ka poczuje się pominięty/a, a jej/jego potrzeby i uczucia niedostrzeżone. Będąc w związku z narcyzem, należy być wyczulonym na wszelkiego rodzaju techniki manipulacyjne, które może on stosować. Niezwykle ważna jest także umiejętność stawiania granic oraz asertywność. Te dwie umiejętności pozwolą zadbać o swój dobrostan i nie doprowadzić do momentu, w którym poczucie własnej wartości będzie zależeć od opinii i nastroju narcyza. O tym czym jest manipulacja w związku przeczytasz w artykule „Manipulacja w związku„.