Pojęcie aleksytymii ma swoje źródło w języku starożytnych Greków i oznaczało wtedy brak słów dla emocji. Aktualnie, po wielu przeprowadzonych badaniach, aleksytymię określa się jako zespół cech psychicznych i fizycznych, w którym osoba ma trudności z rozpoznawaniem, wyrażaniem i opisywaniem swoich emocji oraz zrozumieniem emocji innych osób. Aleksytymia obejmuje procesy poznawcze oraz inne procesy, które mają związek z emocjami,nastrojem i uczuciami. Osoba chorująca na aleksytymię odczuwa emocje, ale nie jest ich świadoma i nie wie, czym one są. Nie jest również w stanie rozpoznać jakie emocje odczuwa w danej chwili, ponieważ nie ma z nimi kontaktu poznawczego. Aleksytymicy zwykle mylą pobudzenie uczuciowe z pobudzeniem fizjologicznym. Nie traktują jednak tych objawów jako symptomy przeżywanych emocji. Wszelkie objawy płynące z ciała są dla nich zatem objawami chorobowymi. Oprócz tego, osoby z aleksytymią mają problem z przekazywaniem swoich uczuć. Pomimo zdolności do odczuwania emocji, nie potrafią ich wyrazić w sposób zrozumiały dla innych. Nie potrafią także być empatyczni, czyli współodczuwać emocji innych ludzi, co utrudnia komunikację emocjonalną i może prowadzić do problemów w relacjach z bliskimi. W porównaniu z innymi ludźmi aleksytymicy nie mają rozwiniętej sfery marzeń i fantazji. Zwykle nie oddają się oni wyobrażeniom z powodu strachu przed utratą kontroli nad swoimi emocjami. Ich myślenie przybiera charakter operacyjny, jest rzeczowe i hiperracjonalne. Ponadto, osoby zmagające się z tym zaburzeniem częściej doświadcza emocji negatywnych niż pozytywnych. O tym czym są emocje więcej dowiesz się w artykule EMOCJE – czym są i czy mogą być „złe”?.

Typowe objawy aleksytymii:
Osoby zmagające się z zaburzeniem oprócz wyżej wymienionych symptomów, mogą mieć problem z regulacją własnych emocji, lękami i objawami depresyjnymi, radzeniem sobie ze stresem i trudności z poproszeniem innych o pomoc. Zdarza się również, że w celu zredukowania napięcia psychicznego chorzy uciekają się do zachowań nawykowych, takich jak objadania lub głodzenia się, nadużywania leków, czy nadużywania substancji psychoaktywnych. Czym jest kompulsywne objadanie się więcej przeczytasz tu Kompulsywne objadanie się.

Przyczyny aleksytymii:
Aleksytymia może mieć różne przyczyny, w tym genetyczne, które powodują aleksytymię pierwotną i środowiskowe odpowiedzialne za aleksytymię wtórną. Za główny czynnik podaje się najczęściej styl wychowania w okresie dzieciństwa. Jeśli w środowisku danej osoby emocje były uważane za niewarte uwagi, brakowało nauki nazywania, kategoryzowania i odróżniania
poszczególnych z nich, to w dorosłym życiu najprawdopodobniej pojawią się w tej sferze problemy. Co ciekawe, nie tylko chłód emocjonalny mógł przyczynić się do rozwinięcia zaburzenia. Nadmierne rozpieszczenie, przesadna dbałość o dziecko, uniemożliwienie odczuwania i nauki negatywnych emocji oraz kierowanie się głównie racjonalnością mogą spowodować trudności w rozumieniu i akceptacji emocji. W związku z tym, że na aleksytymię częściej chorują mężczyźni, warto także zwrócić uwagę na stwierdzenia, które często używa się w stosunku do małych chłopców, np. „chłopaki nie płaczą”. Fraza z góry zakłada, że reakcje emocjonalne i wrażliwość są niemęskie, co w późniejszym życiu może spowodować wycofanie emocjonalne. Z biegiem czasu niechęć do ujawniania emocji przekłada się także na smutek, radość, czy przyjemność.
Według innych źródeł aleksytymia może być też związana z zaburzeniami psychicznymi, takimi jak depresja, lęki czy zaburzenia obsesyjno-kompulsywne. Z kolei, z biologicznego punktu widzenia, choroba może wynikać z przecięcia dróg neuronalnych, które łączą ciało migdałowate odpowiedzialne za przetwarzanie emocji.

Leczenie aleksytymii:
Osoby z aleksytymią często potrzebują wsparcia psychoterapeuty lub terapeuty zajmującego się zaburzeniami emocji. Terapia może pomóc w rozpoznawaniu i zrozumieniu emocji, uczeniu się wyrażania uczuć oraz rozwijaniu umiejętności empatii. Edukacja i zrozumienie ze strony bliskich osób także odgrywają istotną rolę w procesie leczenia. Oprócz terapii technikami przydatnymi w leczeniu może być medytacja, joga lub mindfulness, które zwiększają świadomość siebie i własnych emocji. O tym w jaki sposób najlepiej osiągnąć obrany cel przeczytasz więcej tu Osiągnij zamierzony cel.