Terapia poznawczo-behawioralna (TPB) to forma terapii psychologicznej, która skupia się na zmianie niezdrowych wzorców myślenia i zachowań, aby pomóc osobom radzić sobie z różnymi problemami emocjonalnymi, psychologicznymi i społecznymi. TPB opiera się na założeniu, że nasze myśli, przekonania i interpretacje mają wpływ na nasze emocje i zachowania, a zmiana tych myśli i zachowań może przynieść ulgę i poprawę funkcjonowania.
Terapia poznawczo-behawioralna łączy w sobie dwa główne podejścia: podejście poznawcze i podejście behawioralne. Podejście poznawcze koncentruje się na identyfikowaniu i modyfikowaniu myśli, przekonań i interpretacji, które mogą być szkodliwe lub prowadzić do problemów emocjonalnych. Podejście behawioralne skupia się na identyfikowaniu i zmianie niezdrowych wzorców zachowań, które mogą przyczyniać się do problemów.
Podczas terapii poznawczo-behawioralnej terapeuta i pacjent pracują razem nad rozpoznawaniem i zrozumieniem negatywnych myśli, przekonań i wzorców zachowań, a następnie rozwijają strategie i techniki mające na celu zmianę tych wzorców. Terapia może obejmować różne techniki, takie jak rejestrowanie myśli, testowanie przekonań, uczenie umiejętności radzenia sobie z trudnościami, rozwiązywanie problemów, trening umiejętności społecznych czy eksponowanie się na sytuacje, które wywołują lęk.
Model ABC to popularna technika wykorzystywana w terapii poznawczo-behawioralnej (TPB) do analizy i zmiany niezdrowych wzorców myślenia. Skrót ABC odnosi się do trzech elementów tego modelu: A (zdarzenie aktywujące), B (myślenie bezpośrednio następujące po zdarzeniu) i C (konsekwencje, jakie wynikają z tego myślenia).
A – Zdarzenie aktywujące: To jest sytuacja, wydarzenie lub bodziec, który wywołuje reakcję emocjonalną lub zachowanie u jednej osoby. Może to być coś, co dzieje się w rzeczywistości lub tylko w naszych myślach.
B – Myślenie: To są nasze myśli, przekonania, interpretacje i oceny, które pojawiają się po zdarzeniu aktywującym. To, jak interpretujemy zdarzenie, ma wpływ na nasze emocje i zachowanie. W modelu ABC skupiamy się na identyfikowaniu myśli, które są niezdrowe, negatywne lub irracjonalne.
C – Konsekwencje: To są emocje i zachowanie, które wynikają z naszego myślenia. Jeśli nasze myśli są negatywne lub niezdrowe, mogą prowadzić do negatywnych emocji, takich jak smutek, lęk, złość, a także negatywnych zachowań, takich jak unikanie, izolacja społeczna, nadużywanie substancji itp.
Podczas terapii poznawczo-behawioralnej terapeuta pomaga pacjentowi zidentyfikować A, B i C w różnych sytuacjach. Celem jest analizowanie i zrozumienie, jak nasze myśli wpływają na nasze emocje i zachowanie. Następnie terapeuta pomaga w identyfikacji negatywnych lub irracjonalnych myśli i wspiera pacjenta w rozwoju bardziej realistycznych, adaptacyjnych sposobów myślenia.Model ABC jest narzędziem, które pomaga pacjentom zauważać, jak ich myśli wpływają na ich emocje i zachowanie. Poprzez identyfikację i modyfikację negatywnych wzorców myślenia, pacjenci mogą osiągnąć lepsze samopoczucie i skuteczniej radzić sobie z różnymi problemami.
Terapia poznawczo-behawioralna została szeroko zastosowana w leczeniu różnych problemów, takich jak depresja, lęki, zaburzenia lękowe, zaburzenia odżywiania, uzależnienia, zaburzenia osobowości i wiele innych. Jest to terapia krótkoterminowa, skoncentrowana na konkretnych problemach i celach terapeutycznych, co czyni ją popularną formą terapii psychologicznej.