„To, w jakim stopniu czujemy się kochani, kiedy dorastamy, oddziałuje na naszą samoocenę samoakceptację, kształtuje też sposób w jaki szukamy miłości i budujemy bliskie relacje” – Daniel J. Fox
Z uwagi na fakt, że miłość jest relacją emocjonalną opartą na więzi i bezpiecznym poczuciu przynależności, istnieje istotny powód do identyfikowania trudności w bliskich związkach głównie w stylu przywiązania.
Styl przywiązania, który wykształca się w dzieciństwie poprzez relację z opiekunami, ma decydujący wpływ na sposób budowania więzi w dorosłym życiu. Od niego zależy to, w jaki sposób czujemy się we wszystkich relacjach, które budujemy, jak reagujemy na konflikty i jak je rozwiązujemy. Czy potrafimy otarcie mówić o potrzebach oraz czy rozwijamy relacje i czy sami w niej wzrastamy.
Według teorii przywiązania Johna Bowlby’ego, dzieciństwo ma istotny wpływ na kształtowanie stylu przywiązania. Bowlby twierdził, że jako niemowlęta i małe dzieci jesteśmy zależni od naszych opiekunów, którzy dostarczają nam poczucia bezpieczeństwa, opieki i ochrony. Jako reakcję na te doświadczenia, kształtujemy określony styl przywiązania, który wpływa na nasze bliskie relacje w przyszłości.
Według Bowlby’ego istnieją trzy główne style przywiązania:
Przywiązanie bezpieczne: Dzieci rozwijające się w środowisku, gdzie ich potrzeby emocjonalne są zaspokajane, rozwijają styl przywiązania bezpiecznego.
Osoby o tym stylu przywiązania w dorosłości:
⦁ mają poczucie zaufania, czują się komfortowo w bliskich relacjach i są zdolne do intymności emocjonalnej,
⦁ są zdolne do intymności emocjonalnej i fizycznej,
⦁ mają poczucie zaufania,
⦁ nie stosują gierek,
⦁ potrafią komunikować problemy, emocje, uczucia,
⦁ nie boją się angażować w relacje,
⦁ chętnie dążą do porozumienia i kompromisu.
Przywiązanie unikające: Dzieci, które doświadczyły niedostatecznej odpowiedzi na swoje potrzeby emocjonalne, mogą rozwinąć styl przywiązania unikającego.
Osoby o tym stylu przywiązania w dorosłości:
⦁ cenią sobie niezależność
⦁ unikają intymności fizycznej i emocjonalnej
⦁ nie są ufne
⦁ mają problemy z komunikowaniem swoich uczuć i emocji
Przywiązanie lękliwe: Dzieci, które doświadczyły niestabilności, sprzecznych reakcji lub zaniedbania w opiece, mogą wykształcić styl przywiązania lękliwego.
Osoby o tym stylu przywiązania w dorosłości
⦁ pragną dużo bliskości w związku
⦁ są zazdrosna
⦁ wierzą, że musi bardzo się starać, by zasłużyć na miłość i zainteresowanie
⦁ stosują gierki (np. niedostępność) aby utrzymać zainteresowanie
⦁ nie mówią o swoich obawach, obraża się i wybucha
Dzieciństwo, zwłaszcza jakość relacji z opiekunami, ma kluczowe znaczenie dla rozwoju stylu przywiązania, a te odgrywają istotną rolę w bliskich związkach. W zależności od indywidualnego stylu przywiązania partnerów, relacje mogą być różnorodne pod względem dynamiki, intymności i trudności.
Ważne jest, aby partnerzy byli świadomi swoich indywidualnych stylów przywiązania i zrozumieli, jak mogą wpływać one na ich związek. Komunikacja, empatia i gotowość do pracy nad sobą są kluczowe dla budowania zdrowej więzi. Terapia partnerska może również być pomocna w rozpoznawaniu i zmienianiu niekorzystnych wzorców przywiązania, które mogą wpływać na związek.
Ważne jest jednak pamiętać, że style przywiązania nie są wyrocznią i nie determinują ostatecznego sukcesu czy porażki związku. Zrozumienie i wsparcie dla siebie nawzajem mogą pomóc partnerom w budowaniu silnej, zdrowej i satysfakcjonującej relacji, niezależnie od stylu przywiązania.
Levine A., Heller R. Partnerstwo, bliskość. Jak teoria więzi pomoże Ci stworzyć szczęśliwy związek? Feeria, Wydawnictwo JK, Łódź 2020
Marchwicki, P. (2006). Teoria przywiązania J. Bowlby’ego. Seminare. Poszukiwania naukowe, 23(1), 365-383.
Autor: Klaudia Okruta
Bardzo przystępnie opisana teoria, podoba mi się wypunktowanie cech każdego stylu. W opracowaniach, z którymi dotąd miałem kontakt, zwykle były one na tyle rozmyte, że nie wskazywały jasno różnic pomiędzy stylem unikającym, a ambiwalentnym – skupiały się na różnicach między stylem bezpiecznym a pozostałymi. Nieco żałuję, że nie został rozwinięty wątek konsekwencji wymienionych cech funkcjonowania w danym stylu przywiązania dla relacji.