Stres – co, jak i dlaczego?
Stres jest to naturalna reakcja organizmu na wymagające sytuacje, które wywołują emocjonalne, fizyczne i psychiczne napięcie. To stan, w którym organizm mobilizuje swoje siły, aby poradzić sobie z trudnymi sytuacjami lub zagrożeniami.
Co to jest stresor?
Stresor to bodziec/czynnik, który wywołuje stres stawiając przed człowiekiem wymagania, które wywierają nacisk na organizm i mogą zakłócać jego równowagę. Istnieje wiele rodzajów stresorów, a ich wpływ i intensywność na organizm
może się różnić w zależności od osoby. Przykłady stresorów: fizyczne (ból), psychologiczne (relacje, kłopoty), emocjonalne (strach, złość), społeczne (dyskryminacja), związane z pracą itd. Istnieją dwa rodzaje stresorów: pozytywne (np. narodziny dziecka, strach przed nieznanym, czymś nowym) i negatywne.
Co dzieje się z ciałem w chwili stresu?
W chwili stresu ciało uruchamia szereg fizjologicznych reakcji w ramach odpowiedzi na sytuację stresową. Reakcja stresowa, znana również jako reakcja „walcz lub uciekaj”, jest naturalnym mechanizmem obronnym organizmu w obliczu zagrożenia. Oto kilka głównych zmian, które zachodzą
w ciele w chwili stresu:
- Wzrost poziomu hormonów stresu: nadnercza uwalniają kortyzol i adrenalina, mobilizując organizm do działania,
- Przyspieszenie akcji serca: serce bije szybciej, dostarczając więcej krwi do mięśni i narządów,
- Wzrost ciśnienia krwi: aktywność serca i zwężenie naczyń powodują wzrost ciśnienia krwi,
- Skurcze mięśni: ciało napina się w odpowiedzi na stres, co może prowadzić do napięcia i dyskomfortu,
- Przyspieszony oddech: oddychanie staje się szybsze i płytsze, dostarczając więcej tlenu do organizmu,
- Zwiększone pocenie się: organizm intensywniej się poci, regulując temperaturę ciała.
Te fizjologiczne zmiany są częścią naturalnej reakcji obronnej organizmu. Jednak długotrwały stres może mieć negatywny wpływ na zdrowie, dlatego istotne jest radzenie sobie ze stresem i dbanie o równowagę emocjonalną.
Choroby wzmacniane przez stres
Stres może mieć negatywny wpływ na zdrowie i stan organizmu, a niektóre choroby mogą być wzmacniane lub wywoływane przez długotrwały lub intensywny stres. Przykłady chorób:
- Choroby serca i układu krążenia (nadciśnienie tętnicze, zawał serca),
- Choroby układu pokarmowego (wrzody, refluks przełyku),
- Choroby układu oddechowego (astma, choroby płuc),
- Choroby autoimmunologiczne (Hashimoto, choroba Crohna),
- Choroby skóry (łuszczyca, atopowe zapalenie skóry, trądzik),
- Choroby psychiczne (depresja, lęki, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne).
Zasoby odporności na stres
Zasoby odporności na stres to czynniki wzmacniające naszą odporność psychiczną i fizyczną w obliczu sytuacji stresowych. Pomagają nam skutecznie radzić sobie z wyzwaniami i przeciwdziałają negatywnym skutkom stresu na zdrowie i samopoczucie. Oto niektóre z nich:
- Zasoby fizyczne (atrakcyjność, zdrowie, siła),
- Zasoby interpersonalne – wewnętrzne (samoocena),
- Zasoby informacyjne i edukacyjne (wiedza, wykształcenie),
- Poczucie koherencji (poczucie sensu, zrozumiałość),
- Zasoby kulturowe (kultura daje poczucie uporządkowania).
Auto: Aleksandra Stram